7 lutego wspominamy w Kościele bł. Piusa IX. Jan Ferretti rządził Kościołem przez 32 lata. Był to najdłuższy pontyfikat w dziejach papiestwa. Żył w trudnych czasach wiosny ludów, zjednoczenia włoch oraz upadku Państwa Kościelnego. Okazał się jednak papieżem na miarę swoich czasów. Umocnił Stolicę Piotrową, rozwinął Kościół i przyczynił się do uświęcenia ludu. Prywatnie był bardzo uprzejmy i gorliwy. Miał pewien osobliwy wdzięk, którym urzekał ludzi. Podobno był cholerykiem i szybko się gniewał, jednak jeszcze szybciej przebaczał. Znał księdza Bosko i odegrał niemałą rolę w powstaniu naszego zgromadzenia.
Giovanni Ferretti urodził się 13 maja 1792 r. w Semogallia. Był epileptykiem i gdyby nie dyspensa papieska nigdy nie otrzymałby święceń kapłańskich. Chciał nawet wstąpić do gwardii papieskiej ale z tego samego powodu mu odmówiono. Co ciekawe po święceniach (1819) nigdy więcej nie miał już ataków. Jednak Eucharystię mógł odprawiać tylko w obecności innego kapłana. W 1827 r. został biskupem w Spoletto, 5 lat później papież przeniósł go na biskupstwo w Imoli koło Bolonii. Zasłużył się dla swoich diecezji zakładaniem domów zakonnych, ochronek dla dzieci, przytułków dla bezdomnych, szpitali i innych dzieł charytatywnych. W uznaniu dla pracy biskupa Imoli Grzegorz XVI w 1839 r. ustanowił go kardynałem. 7 lat później konklawe wybrało nowym papieżem kardynała Giovaniego Marię Mastai Ferretti.
Trudne czasy Koscioła
Należy przypomnieć że w XIX w. Włochy nie stanowiły jednego państwa ale wiele małych państewek a w całej Europie rozbrzmiewały wołania o wolność i niezależność. We Włoszech, pojawiła się próba zjednoczenia państwa. Ojciec Święty, ze względu na swoje uniwersalne posłannictwo zadeklarował neutralność polityczną, za co ogłoszono go zdrajcą. Ludzie byli zmuszani do zwrócenia się przeciw Kościołowi. W przeciwnym razie uważano ich, podobnie jak papieża, za zdrajców. Na ulicach krzyczano: „Precz z Piusem IX! Pius IX nas zdradził! Śmierć kardynałom! Śmierć księżom!” Na kościołach ukazały się bluźniercze napisy: „Śmierć Chrystusowi! Niech żyje
Barabasz!” W czasie tych rewolucyjnych rozruchów premier Stolicy Apostolskiej, Pellegrino Rossi, został zamordowany. W gazetach pojawiały się obraźliwe karykatury papieża. Za namową kardynała Antonellego papież zdecydował się uciec do Gaety przebrany za zwykłego księdza. Spędził tam 17 mięsięcy.
Drugim trudnym wydarzeniem była likwidacja Państwa Kościelnego istniejącego ponad 1000 lat. 22 lata po „wiośnie ludów” w 1870 r. Francuzi wycofali z Rzymu swój kontyngent wojskowy (Od 9 lat Francuzi zabezpieczali Wieczne Miasto i papieża) po klęsce w wojnie z Prusami. Sytuację tę wykorzystało Królestwo Sardynii, dążące do zjednoczenia Włoch. Piemontczycy 20 września zajęli Rzym. Pius IX odrzucał jednostronne ustawy nowego parlamentu włoskiego i protestując przeciwko okupacji Rzymu, ogłosił się „więźniem Watykanu”; do końca życia nie wyszedł poza jego mury. Aż do 1929 r. status prawny i terytorialny Państwa Kościelnego nie został przez Państwo Włoskie określony.
Czasem mówi się, że Pius IX był „białym męczennikiem”. W tych trudnych czasach Piusowi IX udało się rozwinąć wewnętrzne siły Kościoła. Ustanowił 206 nowych diecezji i wikariatów. Rozciągnął na cały świat kult Najświętszego Serca Pana Jezusa, a św. Józefa ustanowił patronem Kościoła. Ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Maryi (1854) a także o nieomylności papieża w sprawach wiary i moralności (1870). Zwołał Sobór Watykański I (1869-1870). Pokazał, że można kierować Kościołem bez posiadania ziemi, wojska i władzy doczesnej co wcześniej wydawało się niemożliwe. Mając solidne wykształcenie teologiczne dużo nauczał, głosił kazania i uczył katechizmu, jak zwykły ksiądz.
Przyjaźń z ks. Bosko
Podczas pobytu papieża poza Watykanem do 33 letniego wówczas księdza Bosko doszła wiadomość że Ojciec Święty ma poważne problemy finansowe. Zdecydował się wtedy zebrać wśród chłopców z Valdocco składkę na ten cel. Uzbierał niewielką sumę 33 lirów, ale wysłał także list, który sprawił wielką radość następcy świętego Piotra. W dowód wdzięczności z Gaety przysłano 720 różańców dla wychowanków oratorium.
Jednak osobiście święci spotkali się dopiero w roku 1858 na audiencji w Rzymie, podczas której Papież kazał sobie opowiedzieć o dziele dobroczynnym prowadzonym w Oratorium. Od tego czasu ks. Bosko miewał częste i serdeczne kontakty z Piusem IX, papież wspierał dzieło rozpoczęte na Valdocco. Ojciec Święty zasugerował księdzu Bosko by Zgromadzenie Salezjańskie nazywać Towarzystwem, by śluby składać proste. Dzięki temu nowy intytut zakonny miał lepiej funkcjonować w antyklerykalnym państwie. (W 1855 r. Piemont przeprowadził kasację 35 zakonów i 334 wspólnot zakonnych). Zasugerował także by święty kapłan napisał swoje wspomnienia – tak powstały „Wspomnienia Oratorium”
Kapłan z Turynu Stał się jego doradcą. Sporządził między innymi listę nazwisk kandydatów na wakujące włoskie biskupstwa. Papież powierzał mu delikatne sprawy dyplomatyczne w kontaktach z politykami.
Pius IX zmarł 7 lutego 1878 roku. Cnoty chrześcijańskie praktykował w stopniu heroicznym. Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfikował go 3 września 2000 roku. Proces kanonizacyjny trwa.
kl. Michał Kupiński SDB